Najaarsvergadering 10 oktober 2019 - Blog van Esther Deuning-Smit (promovenda Radboudumc) 

Van boekenplank naar patiënt: De Najaarsbijeenkomst van de KWF werkgemeenschap Psychosociale Oncologie van 10 oktober stond in het teken van implementatie.
 
Stel je voor dat je een interventie hebt ontwikkeld, die beantwoordt aan een belangrijke gezondheidsvraag. Het heeft veel tijd, geld en energie gekost, maar dat was het waard: je studieresultaten laten een duidelijk effect zien en de reacties zijn lovend. Het zal vast niet lang duren voordat de behandeling in de praktijk wordt gebruikt. Toch?
 
Implementatie is misschien niet het meest favoriete onderwerp. Het betekent dat we als onderzoekers onder ogen moeten zien dat de wereld niet altijd zit te springen om onze innovaties. Implementatie kost opnieuw veel tijd en geld. En misschien wel het belangrijkste: implementeren is een vak apart, moeten we ons daar als onderzoekers wel aan wagen?
 
Rosella Hermens (afdeling IQ-healthcare van het Radboudumc) neemt ons met veel enthousiasme mee in de theorie achter implementatie. Ze benadrukt allereerst nog eens het belang van het onderwerp. Want hoewel het aantal nieuwe inzichten in razend tempo stijgt, belandt het grootste deel op de plank en niet bij de patiënt. Maar hoe overbruggen we dan deze kloof tussen onderzoek en praktijk? Volgens Rosella bestaat de belangrijkste stap uit het systematisch in kaart brengen van knelpunten en kansen voor implementatie. Waarom volgt de arts de richtlijn niet? Waarom vinden patiënten de weg niet naar de website? Uit welk potje wordt de behandeling betaald als het onderzoeksgeld op is? Vervolgens bedenk je oplossingen om deze knelpunten weg te nemen. De belangrijkste boodschap: er is geen ‘magic bullet’, implementatie is maatwerk.
 
Chantal Lammens (IKNL) sluit naadloos op Rosella aan door haar ervaringen met implementatie uit de praktijk te delen. Het is gelijk duidelijk dat deze spreekster op een missie is: “Mijn doel is om implementatie van interventies in 2 jaar haalbaar te maken”! Om hieraan bij te dragen heeft IKNL in een implementatieproject 5 bestaande evidence-based interventies dichter bij de patiënt gebracht. Aan de hand van knelpunten bij deze projecten bespreekt Chantal 7 belangrijke thema’s om rekening mee te houden. Het thema Kennisoverdracht raakt sterk aan mijn eigen project. Want hoe verspreid ik straks mijn psychologische interventie door heel Nederland? Ik kan niet zelf alle therapeuten landelijk trainen. Ook Financiering is een belangrijk thema. Er zijn ontzettend veel geldstromen binnen de psycho-oncologische zorg waarbinnen wij als zorgverleners soms verdwalen. Uiteindelijk komen veel van de gepresenteerde oplossingen neer op samenwerking. We hoeven niet allemaal het wiel uit te vinden. Chantal pleit voor een infrastructuur waarin onderzoekers samenwerken met andere professionals zodat interventies op een gecoördineerde manier bij de patiënt kunnen komen.
 
Na een korte pauze staat een interactieve brainstormsessie op het programma. Centraal staan drie bestaande onderzoeksprojecten die zich in verschillende fasen van het onderzoeksproces bevinden: GRIP (dr. Charles Helsper), SPARKLE (prof. dr. Eveline Bleiker) en BREATH (prof. dr. Judith Prins). Na een pitch door de onderzoekers gaan we in groepjes uiteen met onze rugzak vol opgedane theorie om zelf knelpunten en oplossingen bij deze projecten te bedenken.
 
De middag wordt afgesloten door een keynote presentatie van Prof. dr. Linda Carlson Van de University of Calgary. Na een overzicht van haar onderzoek naar mindfulness neemt ze ons mee in de stappen die ze heeft gezet om dit onderzoek in Canada te implementeren. Wat aanspreekt zijn de vele praktische tips die rechtstreeks uit haar eigen ervaring komen. De belangrijkste? Wees pragmatisch! Zorg dat je onderzoeksfase al aansluit op de ‘real world’, bijvoorbeeld door het uit te voeren in een setting waar je het uiteindelijk wilt implementeren. Betrek stakeholders in elke fase van het onderzoek en betrek (commerciële) partijen die al meer ervaring en een groter bereik hebben. 
 
Ik houd een dubbel gevoel over aan de ochtend. Aan de ene kant is er het besef dat ook na mijn promotietraject nog vele stappen gezet moeten worden tot de interventie daadwerkelijk bij de patiënt terechtkomt. Aan de andere kant biedt de leerzame ochtend het gevoel dat ik als onderzoeker invloed heb en dat we er samen voor kunnen zorgen dat die innovaties van de boekenplank worden getrokken!
 
 
 

Dr. Rosella Hermens trapt af met een plenaire presentatie over implementation science. Dr. Chantal Lammens volgde met een presentatie over implementatie vanuit praktijk perspectief.

Dr. Charles Helsper pitcht het GRIP project voorafgaand aan de groepsopdracht.

Prof. dr. Eveline Bleiker pitcht het SPARKLE project.

Er wordt flink gediscussieerd over knelpunten en oplossingen bij implementatie van onderzoeksprojecten. De projecten GRIP, SPARKLE en BREATH (van prof. dr. Judith Prins) stonden als casuïstiek centraal.

Tijd voor lunch en bijpraten met collega's!

​Prof. dr. Linda Carlson (University of Calgary) sluit de bijeenkomst af met een keynote presentatie over haar onderzoek naar mindfulness, haar ervaringen met implementatie van onderzoek in Canada, en een korte verwijzing naar het nieuwe tijdschrift waar ze sinds kort co-editor van is: Journal of Psychosocial Oncology: Research & Practice.